KAMIEŃ ORLIKA W PUSZCZY KAMPINOSKIEJ

Teren Puszczy Kampinoskiej był we wrześniu 1939 r. terenem wielu walk i potyczek pomiędzy polskimi oddziałami broniącymi dostępu do Warszawy a nacierającymi jednostkami niemieckich żołnierzy. Dziś pamiątkami tamtych starć są cmentarze wojenne, pomniki i tablice przypominające czas wojny. Jeden z pomników znajduje się w lesie niedaleko cmentarza-mauzoleum w Palmirach, przy czarnym szlaku łączącym Cm. Palmiry z Janówkiem.

Plutonowy Edmund Roman Orlik (1918-1982) - polski architekt, plutonowy podchorąży rezerwy broni pancernych Wojska Polskiego był wyróżniającym się pancerniakiem w kampanii wrześniowej w 1939 roku, który na czele swojego oddziału unieszkodliwił 13 niemieckich czołgów. Podczas starcia pod Warszawą jego pluton na lekkich tankietkach zniszczył trzy ciężkie pojazdy, w tym niemal 18-tonowy PzKpfw IV, którym dowodził Książę Wiktor IV Albrecht von Ratibor, syn śląskiego księcia raciborskiego Wiktora III.

Zwycięska potyczka ostatnich trzech polskich tankietek ze szwadronu czołgów rozpoznawczych 71-go dywizjonu pancernego Wielkopolskiej Brygady Kawalerii z niemieckimi czołgami miała miejsce na skrzyżowaniu dróg pomiędzy Janówkiem a Pociechą. Tego samego dnia polskie tankietki wzięły udział w bitwie pod Sierakowem, gdzie zniszczyły siedem niemieckich czołgów.

Pod Pociechą plutonowy Orlik pokonał silniejsze, lepiej opancerzone i uzbrojone czołgi Werhmachtu, korzystając ze zwrotności i szybkości TKS-u, dzięki którym mógł często zmieniać pozycje, z jakich prowadził ostrzał. Pomogły im też małe rozmiary tankietki - napisano na: http://polska-zbrojna.pl/home/articleshow/17133?t=Jak-polska-tankietka-pokonala-niemieckie-czolgi# - tam też nasi Czytelnicy znajdą szczegółowy opis tamtych wydarzeń.

Miejsce jego zwycięskiej potyczki koło Pociechy upamiętnia pamiątkowy głaz nazwany Kamieniem Orlika, na którym umieszczono tablicę z napisem "W tym miejscu doszło do zwycięskiego pojedynku polskiej tankietki TKS-20 z 71 Dyonu P.WLK.BK dowodzonej przez plut. pchr. Edmunda Orlika z czołgiem niemieckim PKW III z 11 P.Panc. 1 DLek. dowodzonym przez por. księcia V. von Ratibor". Obok KPN umieścił opis (planszę) tamtych wydarzeń wraz ze zdjęciami, które wykorzystano w niniejszym artykule.

Warto dodać, że o dokonaniach Orlika pamiętali też twórcy słynnej czołgowej gry komputerowej "World of Tanks". Jako jedno z trofeów umieścili w niej Medal Orlika. Przyznawany jest on graczom za zniszczenie lekkim czołgiem trzech lub więcej wozów wroga.

zebrał: Michał Starnowski